بلاهایی که فرونشست برسردشت های فارس آورد

به گزارش بلاگ پو، خبرنگاران – گروه استان ها: مسئله آب که حل نگردیده بود این روزها فارس با مسئله فروشنست زمین که خود ناشی از مشکل آب است نیز روبرو گردیده است.

بلاهایی که فرونشست برسردشت های فارس آورد

در نقاط مختلف استان فرونشست های مختلف در انواع و ابعاد متنوعی دیده می گردد که محققان آن را ناشی از برداشت های آب از منابع زیر زمینی و همچنین خشکسالی های متعدد می دانند.

محققان زمین شناسی معتقدند که فرونشست در چهار نوع مختلف اراضی استان فارس را تحت تاثیر خود قرار داده است.

مدیر مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور(مرکز شیراز) در رابطه با آخرین وضعیت فرونشست در استان فارس به خبرنگاران گفت: رخداد فرونشست زمین از جمله پدیده های زمین شناختی است برای به تعادل رسیدن زمین به صورت معمول در دشت ها اتفاق می افتد و زمانی که میزان این افت از یک حد طبیعی (بیش از چهار میلی متر در سال) بیشتر گردد این پدیده به یک بحران تبدیل گردیده و نیازمند توجه ویژه است.

طهمورث یوسفی ادامه داد: پدیده فرونشست در دهه اخیر چهره بسیاری از دشت های کشور را دگرگون نموده به گونه ای که نرخ میانگین سالانه این افت در مواردی حتی بیش از 30 سانتی متر در سال نیز گزارش گردیده است.

وی در رابطه با وضعیت فرونشست در دشتهای فارس بیان نمود: از دشت هایی که در کشور متحمل پدیده فرونشست گردیده دشت های استان فارس است که یکی از بالاترین میانگین های نرخ فرونشست را در کشور دارد و در بیشتر دشت های استان میزان افت به حالت بحرانی رسیده است.

مدیر مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور(مرکز شیراز) گفت: به لحاظ میزان افت در برخی موارد دشت های فارس رکورد دار فرونشست در کشور هستند.

وی در رابطه با عوامل ایجاد فرونشست زمین در استان فارس اضافه کرد: افت سطح آب های زیرزمینی، انحلال لایه های زیرسطحی، ریزش سقف غار های آهکی و وضعیت زمین شناسی منطقه از جمله این عوامل هستند.

یوسفی اظهار کرد: رخداد پدیده فرونشست زمین استان فارس را به چهار شکل متاثر نموده که این اشکال شامل ایجاد گسیختگی و شکاف در سطح زمین ، ایجاد فروچاله های متعدد، خودسوزی ضخامتهای اولیه خاک و فرونشست به صورت جابجابی قائم سطح زمین است.

وی به تشریح این چهار مسئله پرداخت و گفت: از شمار فروچاله های استان می توان به فروچاله ارژن اشاره نمود که سبب خروج آب و خشک گشتن تالاب ارژن گردیده، از دیگر موارد رخ داده می توان به فروچاله سورمق، فروچاله ایج و اخیرا فروچاله های رخ داده در شرق مهارلو اشاره نمود.

وی گفت: ایجاد گسیختگی و فروچاله در شرق سورمق نیز از جمله موارد رخداد پدیده فرونشست در استان فارس است، این فروچاله در 5 کیلومتری جاده سورمق به یزد و در کنار جاده اصلی رخ داده و از جمله فروچاله های رخ داده در سازند های آهکی است.

مدیر مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور(مرکز شیراز) ادامه داد: بزرگترین فروچاله کشور بعمق نزدیک به 120 متر در منطقه ایج شهرستان استهبان در سال 1394 به وقوع پیوست که این فروچاله در محدوده باغ های زراعی بوده است.

مدیر مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور(مرکز شیراز) گفت: وقوع گسیختگی و شکاف در سطح زمین نیز یکی دیگر از انواع پدیده های ناشی از فرونشست زمین است که در سال های اخیر در محدوده اماکن تاریخی مثل نقش رستم و در حاشیه روستاها رخ داده است.

وی بیان نمود: از دیگر اشکال فرونشست در استان، آتش سوزی های وسیع در پوشش سطحی دشت (ضخامت یک تا دو متر اولیه رسوبات دشت) در مناطقی که قبلا دریاچه ها و چشمه های آب شیرین استان را تشکیل داده اند، است.

وی گفت: بستر این مناطق مملو از ریشه های نازک گیاهان بوده که در شرایط فعلی بعلت خشکسالی های دهه اخیر سبب خشک گشتن، نشست و ایجاد ترک های عمیق و در نهایت با کوچکترین احتراق، سبب آتش سوزی ضخامت های اولیه این رسوبات می گردد که به خود سوزی بستر خاک معروف است.

وی اضافه کرد: در استان فارس در جنوب دشت شیراز در دشت پیربنو، در محل چشمه های جنوب دریاچه مهارلو، در غرب دشت مرودشت در روستای تخت سنگ علیا، در دریاچه پریشان و در منطقه ارسنجان چنین پدیده هایی رخ داده است.

مدیر مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور(مرکز شیراز) در خصوص میانگین فرونشست در استان فارس گفت: در سال های 1389 و 1390 میانگین نرخ فرونشست در دشتهای فارس تا بیش از 30 سانتی متر بدست آمده اما طی دو سال گذشته میزان نرخ نشست در دشت های استان کاهش یافته که از علل این کاهش افت می توان به ضخامت آبرفت و از بین رفتن آبخوان و برداشت آب از واحد های آهکی زیر آبرفت اشاره نمود که این برداشت آب از واحدهای آهکی خود می تواند عاملی تحریک کننده در وقوع بیشتر فروچاله ها باگشت.

یوسفی توضیح داد: با توجه به اینکه بیشتر دشت ها در استان شرایط بحرانی را دارند، پایش فرونشست در دشت های این استان در دستور کار مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه جنوب کشور (شیراز) نهاده شده و به روش های مختلف انجام پذیرفته است، همچنین بخش وسیعی از مطالعات نیز به طور پیوسته در حال اجرا است.

وی گفت: از جمله روش های به کار گرفته گردیده برای مطالعه پدیده فرونشست زمین توسط این مرکز می توان به مطالعات دورسنجی با استفاده از پردازش تصاویر راداری اشاره نمود که در گستره وسیعی از دشت های فارس صورت پذیرفته است.همچنین مطالعات ژئوفیزیکی به روش ژئوالکتریک، مطالعات GPR ، مطالعات GPS دو فرکانسه، مطالعات آبهای زیر زمینی نیز در برخی مناطق توسط این مرکز انجام گرفته است.

یوسفی ادامه داد: بر اساس مطالعات صورت گرفته به روش پردازش تصاویر راداری در گستره برخی از دشت های استان فارس، نشست زمین در تعدادی از این دشت ها مورد بررسی نهاده شده از جمله دشت های مطالعه گردیده در این استان دشت شیراز، دشت داراب، دشت قره بلاغ، دشت قطروئیه، دشت داراب، دشت کوار و دشت قیر و کارزین است که در بازه زمانی سال های 1395 تا 1396 مورد بررسی نهاده شده که به لحاظ میزان نرخ نشست از دشت های دیگر وضعیت نسبتا بحرانی تری را تجربه نموده و میزان نشست گاها تا 8 و 15 سانتی متر در سال رسیده است.

مدیر مرکز زمین شناسی و اکتشافات معدنی جنوب کشور(مرکز شیراز) گفت: از میان دشتهای دیگری که در استان مورد مطالعه نهاده شد دشت هایی مثل جویم، بنارویه، جهرم، مبارک آباد و سروستان می باگشت. همچنین مطالعات گسترده ای از پایش فرونشست زمین توسط این مرکز به طور پیوسته در حال اجرا است که امیدواریم این مطالعات بتواند با معین مناطق بحرانی در جلوگیری از وقوع بیشتر این پدیده که می تواند خطرات جدی برای مناطق مسکونی و همچنین مناطق و اماکن حیاتی استان فارس را در بر داشته باگشت تاثیر گذار باگشت و با توجه به اینکه نوع برخورد با این پدیده در مناطق شهری پر جمعیت از قبیل کلان شهر هایی مثل شهر شیراز نسبت به مناطق دیگر بسیار پیچیده و متفاوت است لزوم مطالعه و پایش مستمر این پدیده را با روش های مختلف برجسته می سازد.

یوسفی تاکید نمود: بیشترین میزان نرخ نشست زمین در دشت های مورد مطالعه استان فارس عمدتا در محدوده هایی مشاهده گردیده که به لحاظ کشاورزی در این مناطق فعالیت های بیشتری صورت می پذیرد که این امر خود اهمیت عامل برداشت بی رویه آبهای زیر زمینی را در وقوع پدیده فرونشست در این دشت ها نشان می دهد.

پژوهشگر، زمین شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز در گفت و گو با خبرنگارانبا بیان اینکه وضعیت تمام دشتهای استان فارس نگران کننده است، بیان نمود: افت گشتید سطح آب زیرزمینی (حدود 10 تا 15 متر)، بروز خشکسالی گشتید طی این سال ها و همچنین مساعد بودن آبخوان برای نشست (وجود لایه های ریزدانه رسی) موجب گشت تا نشست زمین را شاهد باشیم.

عزت الله رییسی به راهکارهای موجود برای جلوگیری از افزایش فرونشست در این محدوده اشاره نمود و ادامه داد: باید برداشت از چاه های پمپاژ محدود گردد بطوریکه افت سطح آب زیرزمینی متوقف گردد و نسبت به مسدود کردن چاه های غیرمجاز اقدام گردد.

این استاد دانشگاه گفت: فرونشست در تمامی دشتهای کشور و استان فارس وجود دارد و ناشی از برداشت بی رویه از آبهای زیرزمینی است.

وی ادامه داد: متاسفانه طی چند سال اخیر به دلیل برداشتهای بی رویه شاهد پدیده فرونشست در اغلب دشتهای کشور به ویژه استان فارس هستیم که در راستا باید تدابیری اتخاذ گردد.

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا

pariha.com: پریها مجله گردشگری، خبری، موفقیت، آشپزی و سرگرمی میباشد.

dorezamin.com: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله سرگرمی و گردشگری

منبع: mehrnews.com
انتشار: 9 مهر 1400 بروزرسانی: 9 مهر 1400 گردآورنده: blogpo.ir شناسه مطلب: 78

به "بلاهایی که فرونشست برسردشت های فارس آورد" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "بلاهایی که فرونشست برسردشت های فارس آورد"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید